انواع روشهای جمع آوری اطلاعات در روش تحقیق

هر کدام از این روش ها مزایا و معایبی داشته که هنگام استفاده از آنها باید مورد توجه قرار گیرد که به دلیل طولانی شدن بحث و عدم ضرورت آن در این نوشته، از توضیح همه آنها خودداری می شود وتنها به پرسشنامه پرداخته شده است.

این نکته یادآوری می شود که پژوهشگر می تواند با توجه به ماهیت مسئله و فرضیه های پژوهش، از یک یا چند روش پس از کسب شرایط لازم در مورد روایی و پایایی آن، در جهت جمع آوری داده ها استفاده کند.

به عبارتی اگر روش پژوهش معمولا روش واحدی است، روش های جمع آوری اطلاعات می تواند متنوع باشد که البته تناسب آن با موضوع، اهداف، متغیرها و روش پژوهش باید مستدل ارائه شود.

پرسشنامه:

معمولا در روش پژوهش پیمایشی، پرسشنامه یکی از مرسوم ترین و رایجترین شیوه های جمع آوری اطلاعات است که بر نظرات گزینه های محدود تنظیم می شود و آزمودنی ها باید به آن پاسخ دهند.

پرسشنامه، می تواند به صورت بسته پاسخ، نیمه باز و باز پاسخ یا سؤال های پیگیرانه، طراحی و اجرا شود.

انتخاب نوع آن بستگی به هدف و ویژگی های موقعیت مطالعه دارد.

در این قسمت در پایان نامه یا اثر پژوهشی، ذکر کامل مشخصات ابزار پرسشنامه اعم از عنوان، مؤلف آن (تدوین کننده یا سازنده)، تاریخ انتشار، تعداد مؤلفه ها، تعدادگویه ها یا سؤالهای هر مؤلفه، نحوه نمره گذاری پرسشنامه و یا آزمون باید ذکر شود.

پرسشنامه یا آزمون استاندارد، یکی از رایج ترین ابزار و شیوه های جمع آوری اطلاعات در مطالعات میدانی است.

آزمون نیز مجموعه ای از گویه ها است که پاسخ دهنده با ملاحظه و مطالعه ان ها، پاسخ لازم را ارائه می کند.

پرسشنامه یا ازمون، مجموعه شرایطی دارد که پژوهشگر یاید به ان توجه کند.

مانند مرتبط به اهداف و متغیرهای پژوهش باشد.

کوتاه، حاوی دستورالعمل مشخص، فاقد سؤال های جهت دار و مغرضانه، نامه همراه، عدم کاربرد واژگان تخصصی، ناشناس ماندن هویت پاسخ دهندگان (بدون نام بودن پرسشنامه) و... باشد.

هر پرسشنامه از بخشی ها و قسمتهای گوناگون تشکیل شده است:

۱. نامه همراه

۲. دستورالعمل (تنظیم راهنمای تکمیل آن، در صورت نیاز)

۳. اطلاعات جمعیت شناختی

۴. عنوان سؤالات یا گویه ها